gRPC، REST و GraphQL کدام یک؟

همونطور که میدونیم در دنیای توسعه نرم‌افزار، انتخاب پروتکل مناسب برای API یکی از تصمیمات کلیدی است که میتونه تأثیر قابل توجهی بر عملکرد و کارایی برنامه‌ها و زیرساخت‌ها داشته باشه.

سه پروتکل پرکاربرد در این زمینه gRPC، REST و GraphQL هستند که هر یک ویژگی‌ها و مزایای منحصر به فرد خود را دارند.

سوال مهمی که برای توسعه‌دهندگان پیش میاد اینه که هر کدوم از این پروتکل ها توی چه شرایطی بهترین کارایی رو دارن؟

بصورت کلی این تصمیم بستگی به نیازها و اهداف خاص هر پروژه دارد.

ما توی این مطلب، نکاتی رو بیان میکنیم که میتونه به شما در انتخاب پروتکل مناسب برای یه پروژه کمک کنه.
 

gRPC

اولین پروتکل، gRPC هست:
gRPC یک فریم‌ورک مدرن و با کارایی بالا برای ارتباطات API هست که توسط گوگل توسعه داده شده است.

این پروتکل از HTTP/2 برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کنه و به دلیل استفاده از پروتکل بافرها (Protocol Buffers)، داده‌ها را به شکل بهینه و با حجم کم ارسال می‌کند.

gRPC به ویژه در مواقعی که به عملکرد بالا، تأخیر پایین، ارتباط دوطرفه (bi-directional streaming)، و ارتباط بین سرویس‌ها در معماری‌های میکروسرویس نیاز است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این پروتکل همچنین از ویژگی‌هایی مانند احراز هویت داخلی، تعادل بار و مدیریت خطا پشتیبانی می‌کند و امکان سازگاری معکوس و نسخه‌بندی آسان API‌ها را فراهم می‌کند.

در gRPC، هر میلی‌ثانیه اهمیت دارد و بنابراین باید زمانی استفاده شود که:

- به عملکرد بسیار بالا نیاز دارید.
- به ارتباط با تأخیر پایین نیاز دارید.
- در حال کار با پخش دوطرفه (bi-directional streaming) هستید.
- ارتباط بین سرویس‌ها در معماری میکروسرویس‌ها مورد نیاز است.
- به قراردادهای قوی و تعریف دقیق API نیاز دارید.
- نیاز به احراز هویت داخلی، تعادل بار و مدیریت خطا دارید.
- کارایی شبکه اهمیت دارد، زیرا gRPC به دلیل استفاده از HTTP/2 و پروتکل بافرها، از پهنای باند کم و شبکه‌های با تأخیر بالا استفاده می‌کند.
- نیاز به سازگاری معکوس و نسخه‌بندی دارید، زیرا پروتکل بافرها اجازه می‌دهند قرارداد API به راحتی با حفظ سازگاری معکوس تکامل یابد.

GraphQL

GraphQL یک زبان پرس‌وجو برای API‌ها است که توسط فیسبوک توسعه داده شده است.

این پروتکل به مشتریان این امکان رو میده که دقیقا همان داده‌هایی رو که نیاز دارند درخواست کنند و از دریافت بیش از حد یا کمتر از حد داده‌ها جلوگیری می‌کند.

GraphQL به ویژه در مواردی مفید است که نیاز به API غنی با قابلیت تغییر و توسعه سریع باشد.

این پروتکل همچنین به مشتریان اجازه می‌دهد داده‌ها را از چندین منبع به طور همزمان دریافت کنند و کارایی مصرف پهنای باند را بهبود می‌بخشد.

GraphQL برای پروژه‌هایی که نیاز به انعطاف‌پذیری بالا و توسعه سریع API دارند، انتخاب مناسبی است.

بصورت کلی زمانی از بهتره از GraphQL استفاده کرد که:

- نیاز به یک API غنی دارید، به عنوان مثال زمانی که به یک زبان پرس‌وجو نیاز است.
- قدرت زیادی در اختیار مشتری قرار می‌گیرد.
- میخواید از مشکل دریافت بیش از حد یا کمتر از حد داده جلوگیری کنید.
- یک مشتری از منابع مختلف داده می‌گیرد یا یک سرور به انواع مختلفی از مشتریان سرویس می‌دهد.
- توسعه و تکرار سریع API مورد نیاز هست.
- به کارایی مصرف پهنای باند نیاز دارید.
- نیازمندی‌های API در حال تکامل است.

REST

REST (نمایندگی انتقال وضعیت) یک معماری ساده و استاندارد برای طراحی APIها است که به طور گسترده در وب استفاده می‌شود.

این پروتکل بر استفاده از منابع (مانند اشیاء داده) و روش‌های استاندارد HTTP (مانند GET، POST، PUT و DELETE) تمرکز دارد و به دلیل سادگی و انعطاف‌پذیری‌اش محبوبیت زیادی دارد.

REST بدون حالت (stateless) است، به این معنی که هر درخواست به طور مستقل از دیگر درخواست‌ها پردازش می‌شود.

این ویژگی‌ها REST را برای ساخت APIهای ساده و پایدار، با پشتیبانی گسترده از ابزارها و قابلیت کش کردن برای بهبود عملکرد، ایده‌آل می‌کند.

و در نهایت بهتره از REST زمانی استفاده کنید کنه:

- زمانی که استانداردسازی و سادگی کلیدی است.
- نمیدونید چه چیزی میخواید و مشتریان شما چه کسانی هستند.
- به کش کردن برای بهینه‌سازی عملکرد نیاز دارید.
- بدون حالت بودن (statelessness) مهم باشه.
- زمانی که منابع (Resources) دغدغه اصلی هستند.
- نیاز به انعطاف‌پذیری سمت سرور دارید.
- سهولت در پیاده‌سازی و پشتیبانی ابزارهای گسترده اهمیت دارد.
- داده‌های محدود یا ساختارهای داده ساده وجود دارند.

امیدوارم این مقاله برای شما مفید بوده باشه. اگر شما هم پیشنهادی دارید از بخش نظرات برای ما ارسال کنید.